واحد آزمايشگاههاي صحرايي

شركت خاك و سنگ اولين شركت ايراني است كه موفق به انجام آزمايش‌هاي صحرايي مكانيك سنگ نظير ديلاتومتري, جك گودمن, اسلاتر, بارگذاري صفحه‌اي و برش برجا جهت اندازه‌گيري پارامترهاي ژئوتكنيكي برجاي توده‌هاي سنگ و همچنين نصب و قرائت ابزار دقيق مكانيك سنگ نظير اكستنسومتر, شكاف سنج, انحراف سنج و تقارب سنج در تونل‌ها و گالري‌هاي اكتشافي جهت كنترل حركت‌هاي زمين شده است.بخش صحرايي مكانيك سنگ در شركت خاك و سنگ زيرمجموعه‌اي از حوزه اجرايي است كه از پرسنل كارآمد و متخصص در اين زمينه بهره مي‌گيرد همچنين مجهز به تجهيزات پيشرفته در اين رشته مي‌باشد و تاكنون انجام آزمايش‌هاي صحرايي مكانيك سنگ را در بسياري طرح‌هاي عمراني ايران نظير سدها, تونل‌ها, معادن, پل‌ها, راه‌ها و نيروگاه‌ها و… با موفقيت به پايان برده و هم‌اكنون عمليات صحرايي مكانيك سنگ اغلب پروژه‌هاي عمراني كشور ايران را در دست اجرا دارد.
همچنين شايان ذكر است اين شركت در عرصه ساخت و نوآوري در تجهيزات آزمايشي مكانيك سنگ نيز كوشيده است تا به رفع نياز از ارزبري و وابستگي به نمونه‌هاي خارجي در داخل كشور كمك نمايد.
موفق به ساخت بسياري از قطعات دستگاه‌هاي صحرايي و آزمايشگاهي شده است.

 

فهرست تجهيزات آزمايش‌هاي برجاي سنگ شركت خاك و سنگ

ردیف نام و مشخصات دستگاه تعداد
1 دستگاه آزمايش اسلاتر 1
2 دستگاه آزمايش اينكركس 1
3 دستگاه آزمايش اينكلينومتر 1
4 دستگاه آزمايش برش مستقيم 2
5 دستگاه آزمايش بارگذاري صفحه‌اي (جكينگ) با حداكثر فشار 800 تن 1
6 دستگاه آزمايش بارگذاري صفحه‌اي (جكينگ) با حداكثر فشار 1000 تن 1
7 دستگاه آزمايش بارگذاري صفحه‌اي (جكينگ) با ظرفيت 800 و 1000 تن 1
8 دستگاه آزمايش ديلاتومتر با حداكثر فشار 80 بار 2

ب-1- آزمايش جكينگ

اولين آزمايش جكينگ همراه با اندازه‌گيري تغيير شكل‌پذيري در اعماق توسط اكستنسومتر در ايران توسط كارشناسان شركت خاك و سنگ در ساختگاه سد بتني نيمرود انجام يافته است اين آزمايش براي تعيين مدول‌هاي الاستيك و تغيير شكل‌پذيري توده سنگ‌ها به كار مي‌رود براي اين كار توسط جك‌هاي متعدد به صفحاتي كه از دو طرف به ديواره گالري نصب شده فشار وارد مي‌گردد و در نتيجه تغيير شكل‌هايي كه در ديواره به وجود مي‌آيد, با اندازه‌گيري اين تغيير شكل‌ها در سطح و اعماق مختلف مقدار مدول‌هاي الاستيك و تغيير شكل‌پذيري در توده سنگ گالري محاسبه مي‌گردد.
حداكثر فشار در آزمايش جكينگ (بارگذاري صفحه‌اي) 1000 كيلو نيوتن

ب-2-آزمايش برش برجاي صحرايي در سنگ
هدف از آزمايش برش به دست آوردن مقاومت برشي حداكثر و باقيمانده سطوح ضعيف سنگ مي‌باشد پارامترهاي مقاومتي صفحات ناپيوستگي در طراحي سازه‌هاي سنگي, خصوصا تحليل تعادل حدي پايداري شيب‌هاي سنگي و نيز تحليل پايداري پي سدها از اهميت ويژه‌اي برخوردار مي‌باشد.براي تعيين پارامترهاي مقاومتي ناپيوستگي‌ها, آزمايش برش برجا انجام مي‌شود.به اين منظور بلوكي كه داراي ناپيوستگي مورد نظر است آماده شده و تحت بارهاي عمودي و برشي مطابق با آنچه كه در شكل مشهود است قرار مي‌گيرد.آزمايش برش برجا در فضاهاي زيرزميني, سقف, كف و ديوارها براي تحمل عكس‌العمل بارهاي عمودي و برشي مورد استفاده قرار مي‌گيرند.
حداكثر فشار در آزمايش برش مستقيم صحرايي:
جك برش حداكثر 1000 كيلو نيوتن
جك نرمال حداكثر 2000 كيلو نيوتن

ب-3-ابزار دقيق

از جمله خدمات ديگري كه اين بخش ارايه مي‌دهد نصب ابزار دقيق جهت رفتار سنجي توده‌هاي سنگي است.
در حفاريهاي زيرزميني براي پي بردن به رفتار سنگ‌هاي اطراف آن و نحوه حركت آنها به داخل فضاي زيرزميني با نصب ابزاري همچون اكستنسومتر, اين عمل انجام مي‌شود.اكستنسومترها در اعماق مختلف نصب مي‌شوند تا حركت لايه‌ها و سنگ‌ها را در آن اعماق به دست دهند.

ب-4-آزمايش ديلاتومتري (انبساط سنجي) در سنگ

آزمايش ديلاتومتري به منظور تعيين مدول‌هاي الاستيك و تغيير شكل‌پذيري توده سنگ‌ها به كار مي‌رود, بدين ترتيب كه دستگاه مذكور در گمانه‌هايي كه قبلا حفر شده قرار داده مي‌شود و با اعمال فشاري كه توسط يك سيال به پكر آن وارد مي‌گردد پكر منبسط شده و به ديواره گمانه فشار وارد مي‌كند, سپس با اندازه‌گيري تغيير مكان حاصل از اعمال فشار به ديواره گمانه در فشارهاي مختلف و با فرمول‌هاي مربوطه مقدار مدول‌هاي الاستيك و تغيير شكل‌پذيري محاسبه مي‌گردد.
حداكثر فشار در آزمايش ديلاتومتري 80 بار
حداكثر عمق آزمايش ديلاتومتري 50 متر

فهرست ابزار دقيق و آزمايش‌هاي برجا جهت رفتار سنجي توده‌هاي سنگي شركت خاك و سنگ

ردیف عنوان آزمايش
1 نصب انحراف سنج (INCLINOMETER) و قرائت
2 نصب پينهاي تقارب سنجي (CONVERGENCE METER) و قرائت مقدار تقارب فضاهاي زيرزميني
3 نصب سلول بار گذاري (LOAD CELL) و قرائت
4 نصب شكاف سنج (FISSUROMETER) و
5 نصب فشار سنج (PRESSUROMETER) و قرائت
6 نصب كشيدگي سنج (EXTENSOMETER) و قرائت
7 اسلاتر يا اندازه‌گيري تنش در محل
8 اندازه‌گيري مدول دگر شكل‌پذيري سنگ در داخل گمانه (ديلاتومتر)
9 اندازه‌گيري مدول دگرشكل‌پذيري سنگ در داخل گالري (تا ظرفيت 8 مگانيوتن)
10 اندازه‌گيري مقاومت سنگ (PULL OUT)
11 بار گذاري صفحه‌اي (جكينگ)

فهرست پروژه‌هاي داراي آزمايش‌هاي برجاي سنگ شركت خاك و سنگ

ردیف مهندس مشاور كارفرما نام و مشخصات پروژه سال
1 لار وزارت نيرو آزمايش‌هاي ديلاتومتري تونل تحت فشار جيرفت 1373
2 مشانير توسعه منابع آب و نيرو انحراف سنجي سد گتوند عليا 1374
3 لار آب منطقه‌اي تهران نصب ابزار دقيق نيروگاه زيرزميني لوارك 1374
4 مهاب قدس مازندران آزمايش‌هاي ديلاتومتري سد بتني تجن ساري 1374
5 شركت معادن بافق آزمايش‌هاي برجاي سنگ معدن سرب و روي كوشك بافق يزد 1374
6 مهاب قدس سابير آزمايش‌هاي ديلاتومتري سد كوثر بهبهان 1375
7 طوس آب آب منطقه‌اي خراسان ژئوتكنيك و آزمايش‌هاي ديلاتومتري سد دوستي هريررود سرخس 1377
8 مشانير توسعه منابع آب و نيرو ژئوتكنيك و آزمايش‌هاي برجاي سنگ سد گتوند عليا جاری
9 مهاب قدس توسعه منابع آب و نيرو ژئوتكنيك و آزمايش‌هاي برجاي سنگ سد كارون 4 جاری
10 مهاب قدس توسعه منابع آب و نيرو ژئوتكنيك و آزمايش‌هاي برجاي سنگ سد سيمره جاری